ziekelijk…

Geen zorgen, ik ben niet ziek en ondanks alle wervende spotjes om de griep prik te halen ben ik dat  niét van plan. Best mogelijk dat ik dus deze winter op enig moment volkomen terecht “grieplijjer” genoemd kan worden. Mensen die aan griep lijden zijn grieplijders maar geen Hagenaar spreekt het zo uit, die “d” wordt een “j”. dat bekt lekkerder  omdat de term meestal als scheldwoord gebruikt wordt en zelden om aan te geven dat iemand griep heeft.

Daar heb je weer zo’n vreemd randverschijnsel in onze taal, veel scheldwoorden zijn een soort “ziekverklaringen” aan gezonde mensen   die vrijwel nooit gebruikt worden wanneer iemand de genoemde ziekte echt heeft.  Zo was ik jaren geleden  tijdelijk een  echte Haagse “pleurislijjer”!
Ik kan je verzekeren dat  een ontstoken borstvlies geen pretje is  maar dat gelukkig ook niemand je zo zal noemen op het moment dat je met recht aanspraak op die “titel” kunt maken.

Meestal draait het bij scheldwoorden om min of meer ( in Nederland) uitgeroeide ziektes, maar toch kwam er onder  onze  bekenden wel eens een “tyfuslijer” voorbij, tja, je neemt soms  ongevraagd een souvenir mee  uit een vakantieland waar  het met  de hygiëne iets minder  gesteld kán zijn dan in Nederland.
Ook daarbij werd  de patiënt niet aangesproken met deze terechte titulatuur, net als  vroeger de oom die tbc had en  dat in de volksmond vaak  de tering werd genoemd.
Een béétje Hagenees  ziet in een boze bui best kans om  je “lijdend aan zowel tering als tyfus” te verklaren terwijl je kerngezond bent!

Een beetje vreemde eend in de bijt in  dit geval is kanker. De ziekte  maakt ook in Nederland heel veel slachtoffers maar wordt tóch veel als scheldwoord gebruikt wat uiteraard heel kwetsend binnenkomt bij iedereen die met de ziekte te maken heeft of heeft gehad. Ik herinner me vaag dat er ooit iemand met kanker  een aanklacht over zou indienen  na zo aangesproken te zijn.
Nooit  gehoord hoe dat afgelopen is,   toch wel bizar dat,  hoe onbeschoft, onwellevend en not done  het ook is,  het is eigenlijk alleen maar de waarheid zeggen op dat moment.
In de tijd dat Henk kanker had hebben we soms ook wel keiharde  grappen gemaakt, nooit om te kwetsen maar altijd om met galgenhumor het leven draaglijk te houden.

Als scheldwoord zal ik het nooit gebruiken,  ik  heb ook wel eens mensen tot de orde geroepen die dat wél deden en ze plantennamen aangeraden wanneer de woordenschat  te kort schiet.
Stinkende Ballote……  bekt  best lekker, of stuk Guichelheil….. nee hoor, dat zeg ik natuurlijk niét tegen mijn lezers…. ik zou niet dúrven!