de “asman”!

Wederom geïnspireerd door Marja’s oude beroepen limericks neem ik jullie weer eens mee naar de  jaren  vijftig waarin  de  medewerkers van de gemeentelijke reinigingsdienst  die het huisvuil ophaalden nog gewoon “de asman” werden genoemd.
Een naam die lading prima dekte want huishoudelijk afval bestond in die jaren grotendeels uit as dat iedere morgen uit de potkacheltjes verwijderd moest worden en in de ijzeren “asbakken” verdween tót de dag dat de asman die bak kwam legen.
Ander afval had een toenmalige huishouding nauwelijks, groenten en fruitafval werd door de schillenboer opgehaald en verpakkingsmateriaal was er nauwelijks.
Ook de huisraad was sober en ging járen mee, net als  kleding die na een rondje langs alle kinderen tot op draad versleten was maar bij de lorrenboer altijd nog wel iéts opbracht, evenals oude kranten.
Oude kranten kwamen trouwens  hoogstens als verpakking voor as de asbak, verder was vooral de groenteboer altijd blij met een pak kranten waarin hij z’n waren kon verpakken, dat leverde dan altijd wel wat “stekkies” voor de kinderen op.
Als ik me goed herinner reed de “aswagen” destijds nog 2x per week door de straat.
Voor kinderen was het altijd gewéldig wanneer de achterkant van de wagen juist voor de deur omhoog werd gedraaid om de zooi, die er aan de achterkant in gekiept werd, over de héle bak te verdelen.
Het zou me niet verbazen wanneer dáár het verlangen  van veel jongetjes  naar dit beroep z’n oorsprong vond…. én natuurlijk in het stoere achterop de langzaam doorrijdende  vrachtauto hangen.
Maar voor wie af en toe tóch iets kwijt wilde dat niet in de asbak paste was het zaak te zorgen op de eerste ronde van de asman in het nieuwe jaar thuis te zijn.
De mannen belden dan huis aan huis aan om nieuwjaar te wensen, dat dát niet geheel belangeloos was is wel duidelijk. Maar met een fooitje “kocht” je een zekere goodwill  voor spullen die ze éigenlijk niet mee hoefde te nemen. Dat verdween dan achter de schuif die achter de bestuurders unit  zat.
Nieuwjaar wensen werd de mannen later verboden  maar het werk is voor de mensen op de vuilniswagens in grote lijnen nauwelijks veranderd.
Het aanzien van het beroep is nog steeds niet heel groot,  hoogstens bij kleine jongetjes, toch vreemd voor een beroep dat zó slecht gemist kan worden!
Maar dát realiseren we ons pas wanneer er langdurig gestaakt wordt om betere arbeidsvoorwaarden.