Niet dat ik echt een talent ben op taalgebied, o nee hoor, maar een beetje “pluizen in de taal” vind ik altijd leuk.
Dat zijn de momenten dat ik wel snap dat Nederlands een tamelijk moeilijk aan te leren taal is, alleen al omdat we vaak meerdere woorden voor “ongeveer hetzelfde” gebruiken…. maar dat er dan toch nét een klein verschilletje is dat je aan moet voelen!
Neem nou de woorden tillen, beuren en heffen die allemaal iéts te maken hebben iets oppakken. Je zegt nou eenmaal niet tegen iemand die vaak struikelt “hef je voeten dan ook op”. Bij iemand in de sportschool vraag je dan weer niet hoeveel kilo hij beurt, hij zou je niets begrijpend aan kijken want hij “heft” z’n kilootjes.
En dan héb ik het nog niet eens over de dubbele betekenis die woorden vaak hebben die meestal pas uit de context blijkt.
Wanneer iemand een kind tilt kun je er wel van uitgaan dat het kind opgepakt is om het te dragen, maar “tilt” een volwassene een andere volwassene is er toch iets anders aan de hand, dat is er sprake van “oplichten” ! Nu ik er over nadenk, dat gebruikte mijn vader vroeger óók wel als hij bedoelde dat je iets moest oppakken dat hem in de weg lag. “licht jij die krant eens op” !
Hefbruggen gaan omhoog, men heft gewichten omhoog, maar ook de belasting heft. Helaas gaat er dan meestal niets omhoog maar juist omlaag, jouw bankrekening.
De belastingdienst wil dan zijn deel van je inkomsten “beuren” wat ongeveer zoveel als incasseren betekend.
Zet er “ver” voor en je krijgt wéér totaal andere woorden, vertillen is niet ergens “ver weg tillen” maar je rug naar de knoppen helpen.
Beuren wordt ook er al niet beter op wanneer je er “ver” voor zet, dan raak je spullen kwijt die je in onderpand had gegeven maar niet terug kunt kopen.
“Ver”heffen is nog steeds iets naar een hoger plan brengen maar dan meer symbolisch zoals bijv.iemand in de adelstand verheffen.
“Op” ervoor zetten levert wéér andere betekenissen op!
“Op”hef maken is een hoop drukte maken maar dat kun je dan weer “opheffen” wanneer je je verstand gebruikt.
“op”beuren kan, behalve optillen, ook nog betekenen dat je iemand een beetje probeert op te vrolijken.
Tja, of ik jullie in deze komkommertijd nou echt op kan beuren met zo’n logje weet ik niet, misschien voelen jullie je wel een beetje getild terwijl ik me misschien wel verheven zit te voelen!
aug 25, 2015 @ 21:43:59
Heel leuk, dit taalblog. Wat je al niet kunt doen met werkwoorden. Daar heb je goed over nagedacht!
aug 26, 2015 @ 07:34:08
Dit soort hersenspinsels overvalt me regelmatig en soms komt er dan een logje uitrollen. onze taal zit gewoon vaak onlogisch in elkaar óf we maken er zelf een potje van;-)
aug 24, 2015 @ 11:37:20
Leuk om zo bezig te zijn met de taal en zo jammer, dat de taal verloedert. Tegenwoordig meldt de social media dat iemand iets van jou geliket heeft. Vreselijk !!!
aug 24, 2015 @ 13:47:40
Ik ben zeker geen taalpurist maar af en toe draait m’n hart om als je jongelui hoort praten. Zéker héél jammer dat er op de scholen niet meer aandacht voor is, ze dóen maar wat!
aug 24, 2015 @ 09:42:02
Ik heb het van dichtbij meegemaakt. Mijn partner komt uit Denemarken en ze moest natuurlijk de Nederlandse taal meester worden. Ze heeft gelukkig een talenknobbel, maar van wat ik begreep kun je beter Chinees leren 😀
Soms, heel soms weet ik haar op taal gebied nog voor het blok te zetten door net even iets anders te zeggen maar wat wel het zelfde betekend 😆
aug 24, 2015 @ 13:45:45
En in het Deens kun je dan nog sporen van zowel het Nederlands, Duits en het Engels vinden. Maar dan nog blijkt het moeilijk.
Ik zie het met kleinzoon Sebastian die meer muzikaal dan taalgevoelig is, hij vindt het moeilijk temeer omdat hij natuurlijk niet hier woont.
aug 24, 2015 @ 00:56:14
Toevallig had ik ik het vandaag over het taalgebruik van onze kleinzoon Tim.Het woord geen zit waarschijnlijk nog niet in zijn systeem en dan krijg je zinnen als `ze verkopen niet ijsjes he`Hoe dan ook taal blijft leuk.
aug 24, 2015 @ 07:37:03
Maar zó grappig die kindertaal, sommige uitspraken van kinderen worden levenslang in de familietaal ingevlochten. …in dit geval hóor je de hoop doorklinken dat zijn vraag, want dit is géén vaststelling wat “geen” wél zou zijn, ontkennend beantwoord zal worden 😉
aug 23, 2015 @ 17:26:16
om mij op te tillen moet je al goed gespierd zijn en westvlamingen, een rast waartoe ik behoor spreken over de geilige geest.
aug 23, 2015 @ 18:47:22
Gelukkig hoef ik je niet op te tillen, wilde ik vroeger Henk nog wel eens voor de lol in de brandweergreep nemen, tegenwoordig haal ik dat soort grappen niet meer uit;-)
aug 23, 2015 @ 12:33:39
Je hebt weer een paar heerlijke logjes geschreven, Riet. Vooral dit taallog is er één om van te genieten. Taal moet voor een groot deel gevoeld worden, dus voor niet-Nederlanders is onze taal heel erg lastig, juist omdat zoveel woorden verschillende betekenissen hebben. Ik ben blij dat jij je hier op een geweldige wijze in verdiept, zo af en toe.
aug 23, 2015 @ 13:02:12
Graag gedaan hoor, niet dat ik extreem goed in taal ben maar ik heb er wél lol in.
Ik doe inderdaad het meeste puur op gevoel, dan gáát er wel eens iets fout maar daar zit ik niet zo mee, er gaat ook veel fout omdat ik te snel bezig ben en m’n vingers m’n hersenkronkels niet bij kunnen houden;-)
aug 23, 2015 @ 12:10:02
Ik hou van dit soort blogjes over taal hoe krijg je ze allemaal bij elkaar gevonden. Leuk gedaan hoor in deze komkommertijd. Heb er van genoten.
aug 23, 2015 @ 12:47:34
Is ook réuze leuk om te doen, en als er maar half een aanleiding is ga ik die niet uit de weg natuurlijk. Bij de reactie van Marja heb ik nog een ander “taallogje uit de oude doos gelinkt” daar heb ik dan echt lol in.
aug 23, 2015 @ 11:44:54
Je bent met zo’n taalcursus in het klein wel een paar uurtjes van de straat. Ook leuk. Ik las het met een glimlach!! Veel waard!
aug 23, 2015 @ 12:44:43
Nee hoor, gelukkig kost dat me geen paar uur, zoiets bromt dan een paar dagen in m’n hoofd van “hier moet ik eens iets mee” en dan blijk ik toch al veel in het koppie paraat te zetten en rammel ik dat er in drie kwartier uit terwijl terwijl Henk TV kijkt.
aug 23, 2015 @ 11:03:29
Zo had mijn Marokkaanse vriend moeite met ‘de rodehond’ als ziekte en ook vertelde hij me dat het huisdier uitgestorven was, terwijl hij gewoon ‘uit’ weg had moeten laten, maar hij leert het wel. 😉
aug 23, 2015 @ 12:37:29
Whahaha, ja dát zijn leuke beginnersfoutjes, ik denk dat ik in het Engels ook makkelijk dat soort fouten maak. Maar m.n schoondochter is meestal te beleefd om me er op te wijzen;-)
aug 23, 2015 @ 10:24:58
Jaja, hele volks stammen hebben daar last van. In iedere taal heb je de zelfde moeilijk heden, de gekste dingen komen naar voren als je denk dat je het goed doet.
Maar zolang je elkaar maar begrijpt is het toch goed.
XXX
aug 23, 2015 @ 12:39:57
Nou het Nederlands heeft wel wat extra moeilijkheden hoor ik altijd, vooral omdat de zinsbouw ánders is dan in de meeste andere talen. Maar wanneer je in een anders talig land gaat wonen moet je er natuurlijk wél werk van maken al heeft de één daar meer aanleg voor dan de ander en verklaart dát het wisselende succes!
XXX
aug 23, 2015 @ 09:42:23
Leuk Riet, mijn vader zei dat ook wel eens, ligt die krant eens op. Dat betekent volgens mij dat de krant ( of wat dan ook) maar heel omhoog getild moet worden om te zien of er iets onder ligt.
aug 23, 2015 @ 09:52:33
ja klopt, óf dat die krant in de weg lag omdat de tafel gedekt moest worden.
Zit ik ondertussen wél met een taalkundig probleempje, ik heb het, net als jij met een g geschreven. Maar oplichten in de zin van
de kluit belazeren” is met een ch geschreven. Toch wil m’n gevoel het in deze betekenis met een g schrijven maar ik heb geen idéé of dat zo is 😉
laten de échte taalkundigen onder ons zich daar het hoofd eens over buigen!
aug 23, 2015 @ 09:54:02
Daar gaan wij ons niet druk om maken natuurlijk. Het kan ook te gek!
aug 23, 2015 @ 09:59:27
Gelukkig is iedereen (zo nodig) wel een foutje gewend bij mij;-)
aug 23, 2015 @ 10:02:08
Bij mij slikken ze ze helemaal voor zoete koek gelukkig.
aug 23, 2015 @ 10:07:10
Ik zal wel een blinde vlek hebben want ik zie bij jou nooit foutjes, maar misschien ben ik wel gewoon té verdiept in wat je schrijft en dát is toch de hoofdzaak.
aug 23, 2015 @ 10:10:00
Idem!
aug 23, 2015 @ 11:54:32
Een hardstikke leuk log. ja de Nederlandse taal is moeilijk. Zoals jij het beschrijft ook af en toe om te lachen, foutjes maakt iedereen maar met die g of ch boven de rivieren hoor je het verschil toch niet 🙂
aug 23, 2015 @ 13:16:49
Klopt, hóren kun je het niet maar in ieder geval begrijpt iedereen gelukkig wat ik bedoel. Het wordt zelfs nog herkent ook, leuk toch!
aug 23, 2015 @ 08:59:07
Haha, het is voor ons al niet meer te doen soms. Laat staan wanneer je dit als tweede taal moet gaan leren.
Ik dacht trouwens altijd dat beuren als in tillen Twents was… Grappig dat jij het nu noemt. Weer iets geleerd!
aug 23, 2015 @ 09:56:13
Mijn vader gebruikte dat vroeger inderdaad wel, hij was afkomstig uit het Westland en daar worden toch weer nét even andere woorden gebruikt dan in Den Haag waar we toen woonden. Maar Nederlands is inderdaad lastig en ik ben laatste om te beweren dat ik foutloos schrijf. Maar ik vind het een verlies dat er zoveel oud taalgebruik verloren gaat.
aug 23, 2015 @ 04:18:44
Ja …. en wat te denken van het woord springen. Jezelf met je benen een krachtige ‘duw’ geven zodat je 1á2 seconden in dlucht zweeft. Maar ook een eicel kan springen of een waterslang… (in de vorm van barsten, dat dan de betenis van kapot gaan draagt en niet van ‘bekijk het maar’ { wat dan overigens niet betekend dat je iets moet gaan zien} ) Ook kun je verspingen, wat een sportive vorm van door de lucht zweven is, maar als een verkeerslicht verspringt is het óf gewegen, óf stilstaan. Zo kun je ook iemang bijspringen….. In dit geval ook een woord aandragen voor deze log….. niet financieel gezien…. Van als ze gaan heffen en uiteindelijk beuren, zou ik me ontzettend getild voelen!
aug 23, 2015 @ 09:58:33
Klopt, we bársten van de woorden met twee of zelfs nóg meer betekenissen. Je zou ervan uit je vel springen;-)
Over “heffingen” kun jij als boerin natuurlijk wel meepraten, niets om blij van te worden denk ik.
aug 22, 2015 @ 23:14:56
Taal zit zeer onlogisch in elkaar, en regels zouden verboden moeten worden, lekker natuurlijk houden allemaal.
aug 22, 2015 @ 22:22:56
Heerlijk, taal! Ik kan er geen genoeg van krijgen.
Ik ben lid van Onze Taal en ik lees het maandblad van achter naar voren en weer terug 🙂 Spelling, grammatica: ik ben net een spons. In een vorige aflevering stond een heel artikel over Nederlandse woorden die niet in één Engels woord te vertalen zijn. Ook een oog-opener.
Mensen met een tatoeage doen graag ingewikkeld door een Latijnse spreuk op hun lijf te laten schrijven. “Want dat kunnen maar weinig mensen lezen.” Nou, Nederlands kunnen nóg minder mensen lezen 🙂
Wat een fijn logje, Riet!
aug 22, 2015 @ 20:56:11
Zo hè hè, de laatste controle loopt, dan nog een aantal dingen wijzigen, en dan is mijn monnikenklus geklaard, dus kan ik ook weer ff rondjes doen.
Ja nou en of onze taal moeilijk is…. je hebt meerdere prachtige voorbeelden genoemd…. en veel Nederlanders hebben er al moeite mee, laat staan de niet-Nederlanders
Liefs en fijn weekend.
aug 22, 2015 @ 21:06:32
Dat is wel een felicitatie waard hé. Ik kwam van de week óók nog een foute link bij mezelf tegen, dus óók weer iets gedaan;-)
Het is jammer dat onze taal zo verloedert, ten éérste omdat het onderwijs niet zo best meer is maar vooral omdat er veel straattaal uit diverse culturen ingevlochten worden, “die meisje” is al normaal enz. Niet dat ik nooit fouten maak hoor, maar er gaat echt heel veel verloren aan mooi taalgebruik.
aug 22, 2015 @ 20:52:59
Knap verwoord hoe ingewikkeld onze taal is. Toch ben ik stiekem gek op al die minieme verschillen. En jij dus ook. 😉
aug 22, 2015 @ 20:59:28
O ja zéker, ik ben gek op spelen met taal. Er staat in de Telegraaf wekelijks een column van iemand (kan ff niet op de naam komen) die daar erg goed in is.
Het duikt ook ad en toe wel in de logjes op!
in 2007 las jij nog niet hier maar dan is dit logje vast aan je besteed., let vooral op de reactie van Tagrijn;-)
https://rietepietz.wordpress.com/2007/10/16/zinnig/
aug 22, 2015 @ 21:39:53
Ook een hartstikke leuk logje.
Hier vond ik trouwens een uitleg over de theedoek:
http://berthi.textile-collection.nl/2006/10/30/waarom_heet_een/
aug 22, 2015 @ 21:42:42
Whahaa, wat ben je weer snel met je achtergrondinformatie! Leuk weetje!